Μαρτυρία τον Ι.Κ.
Υπήρξα πνευματικό παίδι τού Γέροντα Παϊσίου και είχα πάει στή Σουρωτή γιά ένα μνημόσυνο το 1999. "Οταν έτελεί¬ωσε, κατέβηκα στην εθνική γιά νά πάρω το λεωφορείο γιά τη Θεσσαλονίκη. Ένώ έπερίμενα στή στάση ήλθε ένα Ι.Χ. από τήν Σουρωτή. Ό οδηγός του με ερώτησε αν πηγαίνω Θεσ/νίκη
και με επήρε.
"Οταν άκουσε δτι είμαι από τήν Κρήτη, μού είπε: «"Εχετε ένα "Αγιο στην Κρήτη, τον Γέροντα Εύμένιο».
Στην ερώτηση μου πώς τον γνωρίζει μού απάντησε: «Εϊχα μία εμπειρία τού Γέροντα. "Επαιζα πολύ στο χρηματιστήριο και μιά ήμερα έκτύπησε το τηλέφωνο. Το σηκώνω και ακούω μιά φωνή. «Είμαι ό Γέροντας Εύμένιος και σε παρακαλώ πολύ νά σταματήσεις νά ασχολείσαι με το Χρηματιστήριο».
Τά έχασα γιατί ούτε τον εγνώριζα ούτε είχα ακούσει τίποτα γι' αυτόν στο παρελθόν. Παραξενεμένος τον ερώτησα πώς με εύρήκατε; Ποιος σας έδωσε το τηλέφωνο μου Γέροντα; Ή απάντηση του ήταν «σταμάτησε νά παίζεις γιατί θά κατα¬στραφείς».
Πώς μπορώ Γέροντα νά σας βρώ. «Είμαι στο μοναστήρι τού Προφήτη Ηλία στά Ρούστικα, στο Ρέθυμνο» και έκλεισε το τηλέφωνο. Αποφάσισα να ακούσω τήν συμβουλή του και στα¬μάτησα νά παίζω. Μετά από ημέρες έγινε ή κρίση τού Χρημα¬τιστηρίου και πολλοί καταστράφηκαν. Έγώ γλύτωσα χάρη στον Γέροντα Εύμένιο.
Αργότερα, κατέβηκα στην Κρήτη και συναντηθήκαμε. Ποτέ όμως δεν έμαθα πού βρήκε το τηλέφωνο μου, γιατί, όσες φορές και άν τον ερώτησα, μού έδινε τήν ίδια απάντηση «ήθελα νά σε προστατεύσω από το μεγάλο πάθος σου». Είναι πραγματικά ένας άγιος.
* * *
«Μιά γυναίκα άπό τον "Αγιο Κων/νο είχε κάνει τάμα να κτίσει μία μικρή εκκλησία της Παναγίας, την οποία είχαν γκρεμίσει οί Τούρκοι.
Πήγαινε λοιπόν μία ήμερα στο μύλο άλεσμα με το γαϊδουράκι της. Καθώς έβάδιζε, προσευχόταν στην Παναγία νά προ¬στατεύσει το παιδί της πού ήταν στρατιώτης στο μέτωπο της Αλβανίας: «Παναγία μου, σε παρακαλώ βοήθησε το παιδί μου».
Κάποια στιγμή το γαϊδουράκι σταμάτησε και δεν ήθελε νά προχωρήσει με τίποτα. Ή γυναίκα στεναχωριόταν και έλεγε: «Παναγία μου, τί σημάδι είναι αυτό;». Τότε είδε τήν χαλα¬σμένη εκκλησία μπροστά στην οποία είχε σταματήσει το γαϊ¬δουράκι και έκανε το τάμα: «Παναγία μου, νά μήν πάθει τίποτα το παιδί μου κι εγώ θά σου κτίσω τήν εκκλησία σου». Τά χρόνια όμως πέρασαν και το τάμα δεν είχε γίνει, ενώ το παιδί της είχε γυρίσει άπό τον πόλεμο χωρίς νά πάθει τίποτα.
"Ενα βράδυ λοιπόν ό Γέροντας βλέπει όράμα: «νά πάς νά πεις στή Ζερβουδομανώλαινα νά κάνει το τάμα της, διότι ή ψυχή της δεν θά βρει σωτηρία».
Πράγματι, ό Γέροντας συναντά τή γυναίκα στο πατρικό του σπίτι και τήν ερώτησε, «μήπως, κυρία Νίτσα, έχεις νά κάνεις κανένα τάμα;». Επειδή εκείνη δεν θυμόταν, ό Γέροντας τήν έπίεζε νά θυμηθεί: «προσπάθησε νά θυμηθείς».
Στο τέλος θυμήθηκε το τάμα της και είπε: «ναί, στην Πανα¬γία νά τής κτίσω τήν εκκλησία της». Τότε ό Γέροντας της λέγει: «ε! πρέπει νά κάνεις το τάμα σου». "Ομως αυτή δεν έπρόφθασε, γιατί, απέθανε και έκτισαν ο! χωριανοί τήν εκκλησία με έρανο.(Ευμένιος .Ο Γέροντας της Κρήτης)
* * *
Ό Ρώσος ιστορικός Καραμζίν, ζούσε μακρυά από τόν Θεό όταν ήταν νέος. Κάποτε, περπατώντας μέσα σ' ένα πυκνό δάσος, βρέθηκε μπροστά σέ μιά πεινασμένη αρκούδα πού κάθονταν στην ρίζα ενός πανύψηλου δέν¬δρου. Ό θαρραλέος οδοιπόρος τά έχασε. Κόπηκαν τά πόδια του. Θεέ μου, είπε, τώρα εδώ όλα τελείωσαν. Και όμως, εκείνη τήν στιγμή ξέσπασε μιά
θύελλα μέ αστρα¬πές καί βροντές και ένας κεραυνός έπεσε στό δένδρο πού ήταν τό θεριό. Ή αρκούδα έγινε μαύρο κάρβουνο.
Αυτό τό γεγονός ό Καραμζίν τό θεώρησε θεϊκή έπέμβασι καί από εκείνη τήν ώρα ένιωσε τήν ανάγκη νά αναζήτηση, νά βρεί καί νά ευχαρίστηση τόν Θεό. Άπό τότε άλλαξε ζωή καί έζησε σάν ένας πιστός και θερμός χριστιανός.
Αλήθεια, πόσες φορές καί μεις δέν έχουμε τέτοιες συγκλονιστικές μαρτυρίες στην ζωή μας! Πόσες όμως φορές αισθανόμαστε τήν ανάγκη νά ευχαριστήσουμε τόν Θεό γιά τήν άμεση και θαυματουργική του επέμβα¬σι;
* * *
Ή πρεσβυτέρα ενός σεβασμίου ιερέως βρέθηκε γιά σοβαρή αρρώστεια στό νοσοκομείο. Οί χειρουργοί, πού έκαναν τήν επέμβασι, παρέδωσαν τήν άρρωστη για ανάρρωσι. Ό πιστός λευίτης κρατώντας τυλιγμένα τά άγια λείψανα μέσα στό πετραχήλι του βρέθηκε δίπλα στό κρεββάτι της. Της έφερε τά άγια λείψανα καί θέλησε νά της διάβαση μιά ευχή. Τήν ώρα εκείνη εμφα¬νίζεται ό γιατρός πού έχει τίς αντιρρήσεις του. Ό μικρός θεός τής άρρωστης δέν ήθελε λείψανα καί λιβά¬νια στό νοσοκομείο του. "Ε, παπούλη - του λέει - σέ τόνο αυστηρό. "Αφησε τά κόκκαλα και τά λιβάνια. Αυτά μόνον στό σπίτι σου. Στό νοσοκομείο μιλάει μόνον ή επιστήμη. Καί κρατώντας τον άπό τόν ώμο τόν βγάζει έξω άπό τόν θάλαμο. Εκείνη ακριβώς τήν ώρα μιά αδελφή καλεί τόν γιατρό επειγόντως στό τηλέφω¬νο: Σας ζητούνε από τό σπίτι. Τρέξτε γρήγορα στο τηλέφωνο.
Ό γιατρός κλείνει γρήγορα τό τηλέφωνο καί πηδώντας τις σκάλες βγαίνει άπ' τό νοσοκομείο. Αρ¬πάζει τό αυτοκίνητο του καί μέσα σέ λίγα λεπτά βρίσκε¬ται μπροστά στό δίχρονο παιδί του πού ξαφνικά έπεσε κάτω, στράβωσε τό σιαγόνι του καί έμεινε λιπόθυμο. Καί τό έπαθε ακριβώς τήν ώρα πού αυτός, ό πατέρας, μιλούσε τόσο περιφρονητικά γιά τά λείψανα τών αγίων καί φερόταν τόσο άσχημα στον αγαθό και πιστό ιερέα.
Μετά άπό δύο ήμερες ό γιατρός μέ τό άρρωστο παιδί του χτυπούσε τήν πόρτα του σπιτιού του Ιερέως. Μέ δάκρυα στά μάτια τόν παρακαλούσε νά τόν συγχω¬ρήσει Τυΰ διηγήθηκε μέ πόνο ψυχής τά συμβάντα καί ζήτησε νά ασπασθεί τά άγια λείψανα αυτός καί τό παιδί του. Και ό γιατρός βρήκε τήν χαμένη του πίστι καί τό άρρωστο παιδί του τήν γιατρειά. Καί όλα αυτά γιά νά τ' ακούνε καί όλοι εκείνοι πού απιστούν καί δείχνουν περιφρόνησι στά ίερά λείψανα τών άγιων.
Πάντα θα έχεις λύπη
Όταν ο Ι.Χριστός σου λείπει !
Ή μεταστροφή μιας αθέου
Υπήρχε μία κυρία ή κ. Ε.Γ. την οποίαν είχα γνωρί¬σει .Νόμιζα ότι ήτανε άθεη, γιατί ήταν μέσα στις τάξεις τών κομμου¬νιστών, σε υψηλή θέση καί, τουλάχιστον άπ' ό,τι θυμάμαι εγώ, αυτά πού δίδασκε ήτανε εντελώς αθεϊ-στικά κ.τ.λ. Έγώ βέβαια δεν τής μιλούσα καθόλου περί Θεού παρ' όλο πού μου έκανε μάθημα ρωσσικής γλώσ¬σας. Κάποτε όμως που μας πρόσφερε γλυκό κι ήταν ήμερα νηστείας τής είπα ότι «εγώ, ξέρετε, δεν τρώγω γιατί νηστεύω». Αυτό τής έκανε μεγάλη εντύπωση καί άνοιξε κάποια χαρτιά καί λέει, «να κι εγώ όταν ήμουν στην Σοβιετική "Ενωση ήθελα να ασχοληθώ με τις εικόνες», καί συνέχισε λέγοντας: «Καί 'μένα ή μητέρα μου όταν ήταν πανηγύρι καί ήμουνα μικρή στην Θεσ¬σαλία με πήγαινε σε αγρυπνίες κάτω άπ' τις εικόνες καί με έβαζε να προσκυνήσω. Τά θυμάμαι εγώ αυτά». Μετά άφησε αυτή τή συζήτηση.
Πέρασε λίγος χρόνος καί τής έδωσα νά διαβάσει ένα ρωσικό πνευματικό βιβλίο πού έλεγε μέσα για τους Αγίους καί γιά τέτοια πράγματα γιά νά εξετά¬σει δήθεν, αν μπορώ νά το διαβάσω κι εγώ, αν είναι κατάλληλο στην γλώσσα. "Οταν μου το επέστρεψε μου λέει: «Πώ πω, τι ώραίο πράγμα ήταν αυτό! Δυναμίτης! Υπάρχουν τέτοια πράγματα στην εποχή μας; Υπάρχουν άγιοι»;
Λέω: «Βεβαίως υπάρχουνε. Υπάρχουν άγιοι στην εποχή μας. Νά εγώ ξέρω έναν, πού είναι στην Αγγλία, ξέρω έναν άλλο πού είναι στ' "Αγιον "Ορος. Αυτούς πού έχω γνωρίσει εγώ. Κι έναν άλλο στην Πάτμο είχα γνωρίσει τον Γ. Άμφιλόχιο και τώρα υπάρχει κι εδώ κοντά μας ο Γέροντας Πορφύριος ό όποιος έχει πολλή αγιότητα και τον γνωρίζω πολύ καλά».
—«Νά με πάς, μου λέει, τότε, θέλω νά τον γνωρίσω».
Έγώ το ξέχασα. Στ' άλλο μάθημα αύτη το θυμή¬θηκε. Μου λέει: «Μου είπες ότι θά με πάς. Πότε θά με πάς σ' αυτόν τον "Αγιο»;
Τέλος πάντων, τήν πήγα μιά μέρα. Μπήκαμε μέσα. Μόλις άνοιξε ή πόρτα και είδε τον Παππούλη, καθιστό στο κρεβάτι του, έτρεξε -μεγάλη γυναίκα, εξήντα, έξηνταπέντε χρονών- γονάτισε μπροστά του, του άρπαξε τα γόνατα του, ενώ ήτανε πολύ σοβαρή και πολύ αξιο¬πρεπής, και τον έσφιγγε και τον χάιδευε. Κι ό Παπ¬πούλης να την χαϊδεύει στο κεφάλι και νά της λέει:
— «Έσύ δεν είσαι από 'κει, είσαι άπό 'δώ. Και της έδειχνε δρόμο με το χέρι του: Έσύ, δεν είσαι για εκεί, είσαι γιά εδώ. Κόρη μου».
Τής είπε γιά τήν ζωή της. Μετά σε δεύτερη φορά πού την πήγαμε εξομολογήθηκε μ' ένα τετράδιο το όποιο ασφαλώς ό Παππούλης δεν διάβασε, απλώς το πήρε στά χέρια του και τά κατάλαβε όλα... Και από τότε ή γυναίκα αυτή δεν έχει εγκαταλεί¬ψει τήν εκκλησία. Τής είπε νά κοινωνά κάθε Κυριακή.
- «Τί άγιο άνθρωπο μου έφερες; μου είπε ό Παπ¬πούλης. Τι άγιο άνθρωπο μου έφερες»!
Καί, εκείνη τήν ημέρα ακριβώς μύριζε το δωμάτιο πάρα πολύ σάν λιβάνι εύωδιαστό.(Θαυμαστά Γεγονότα και συμβουλές του γέροντος Πορφυρίου.εκδ. Ι.Μ.Μεταμ. του Σωτήρος Μήλεσι)
* * *
Ό Γέροντας Πορφύριος δίδασκε πώς να πολεμούμε τα πάθη χωρίς νευρικότητα και χωρίς να σπρώχνουμε, όπως έλεγε, άλλα με το μαλακό, ανοίγοντας το παράθυρο της ψυχής μας και βάζοντας μέσα τον "Ηλιο, το φώς του Χρίστου, οπότε το σκοτάδι εξαφανίζεται και δεν έχει θέση. "Ελεγε ότι τα πάθη εδράζονται μέσα στην καρδιά μας, πού είναι το κέντρο της ψυχής μας. «Ή ψυχή μας βέβαια», έλεγε, «καταλαμβάνει όλα τα κύτταρα του σώματος μας, υπάρχει παντού μέσα μας, μας διαποτίζει κάθε κύτταρο μας, ενώ έχει την έδρα της, μέσα στην καρδιά.
Και τα πάθη αυτά όταν τά πολεμούσε κάνεις με την ευχή τα έσπρωχνε, μαζευόντανε σε μιαν άκρούλα τής καρδιάς εκεί πέρα και περίμεναν εκεί και κα¬ραδοκούσαν νά πεταχτούν πάλι, αν εμείς δεν είχα¬με προσοχή, και νά ξανακερδίσουν έδαφος.
"Οσο και νά σπρώχνεις, όσο και νά διώχνεις τά πάθη με τή δύναμη πού στηρίζεται σε σένα δεν θά μπορέσεις νά κάνεις τίποτα. "Οταν όμως με την προσευχή του Ιησού προσπαθείς ν' ανοίξεις το παράθυρο νά μπει ό Χρι¬στός τότε τά πάθη μαζεύονται, ατονούν, ατροφούν και πάνε σε μιαν άκρούλα.
Γι' αυτά τά πάθη έλεγε κάποτε σ' έναν πού βα¬σανιζόταν από ένα πολύ μεγάλο σταυρό σ' όλη του τή ζωή και τού παραπονιόταν πώς απόκαμε: «Ό Θεός κάνει θαύματα»: τά αδύνατα παρ' άνθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί «και ξέρεις, εσένα το σταυρό σου θά τον πάρει ή Παναγία, θά στείλει αγγέλους και θά τον σηκώσουν. Μήν περιμένεις μό¬νος σου νά κάνεις τίποτα».
Και πράγματι, άπ' ό,τι έμαθα, ό σταυρός αυτός μόνο μ' αυτόν τον τρόπο σηκώθηκε. Με τήν προ¬σπάθεια ν' αγαπήσει κανείς πολύ τον Χριστό, ώστε νά γεμίσει από έρωτα προς Αυτόν και νά μή χωρά μέσα του τίποτε άλλο.
Στά χρόνια της τουρκοκρατίας, ένα ελληνόπουλο, μεταφέροντας μυστικά τής Πατρίδος γιά τήν έξέγερσι καί τήν επανάστασι των Ελλήνων, πιάστηκε αιχμάλω¬το. Οί Τούρκοι τό βασανίζουν γιά νά ομολογήσει. Του βάζουν βραστά αυγά στίς μασχάλες. Του ξερριζώνουν τά νύχια. Τό χτυπάνε βάρβαρα, του πληγώνουν τό κορ¬μί, του ρίχνουν καυτό λάδι. Τά βασανιστήρια συνεχίζο¬νται καί τό ελληνόπουλο αρχίζει νά κάμπτεται. Ό κίν¬δυνος ν' αποκάλυψη τό μυστικό, πού θά πρόδιδε τά σχέδια τής εξεγέρσεως καί θά οδηγούσε κι άλλους αν¬θρώπους στον θάνατο, είναι προφανής. Γι' αυτό μέ κόπο πολύ συγκεντρώνει τις δυνάμεις του καί μέ ένα δυνατό κρακ πού ακούστηκε μέσα στό στόμα του, έκοψε τήν γλώσσα του. Μέ κομμένη γλώσσα δέν μπορούσε πλέον νά μιλήση. Τό φλογερό ελληνόπουλο πρόσφερε τήν γλώσσα του γιά τό καλό τής Πατρίδος.
Ή φήμη του Γέροντα Ευμένιου στην Κρήτη οδήγησε ενα ζευγάρι νά τον επισκε¬φθούν γιά νά πάρουν τήν ευλογία του. Άφού κάθισαν, άρχι¬σαν νά μιλούν στον Γέροντα και αυτός τους άκουε μέ προσοχή.
Σε μιά στιγμή πού ή γυναίκα άρχισε νά του λέει γιά τά παιδιά τους, ό Γέροντας της αποκάλυψε τα ονόματα των παιδιών και περιέγραψε τους χαρακτήρες τους. "Οταν τελείωσε, λέει στη μητέρα: «"Εχεις κάτι πού από την πολλή χρήση έχει κόψει».
Ξαφνιάστηκε εκείνη και τον ερώτησε: «Τί έχω Γέροντα;» και εκείνος τής απάντησε: «Ψάξε στην τσέπη σου». Πράγματι στη μια τσέπη της βρήκε το κομποσχοίνι της από το όποιο είχε κοπεί ή φούντα του.
* * *
Μια γυναίκα έπασχε από καρκίνο του μαστού, άκουσε για τον άββά Λογγίνο και ζήτησε να τον συναντήσει. Ένώ λοιπόν τον αναζητούσε, εκείνος μάζευε ξύλα σε ενα μέρος κοντά στην Αλεξάνδρεια. Τον συνάντησε τότε ή γυναίκα και χωρίς να ξέρει ποιος είναι, του είπε:
«Γέροντα, πού ευρίσκεται ό άββάς Λογγίνος, ό δούλος του Θεού;».
Κι αυτός της αποκρίθηκε:
«Τί τον θέλεις αυτόν τον απατεώνα; Μη κοπιάζεις να τον συναντήσεις. Είναι ψεύτης. Επιτίθεται μάλιστα στους ανθρώ¬πους. 'Αλλά, γιατί τον ζητάς;».
Ή άρρωστη του φανέρωσε την πάθηση της. Κι εκείνος την σταύρωσε και της είπε: «Πήγαινε και ό Θεός νά σου χαρίσει την υγεία, γιατί ό άθλιος Λογγίνος σε τίποτα δεν μπορεί νά σε ωφελήσει».
Ή γυναίκα έφυγε πιστεύοντας ότι μάταια αναζητούσε τον άββά. "Εγινε όμως γρήγορα καλά. Και όταν διηγήθηκε σε μερι¬κούς τό γεγονός και περιέγραψε τά χαρακτηριστικά του Γέρο¬ντα, έμαθε ότι εκείνος ήταν ό άββάς Λογγίνος.
* * *
Μαρτυρία του Χ.Σ.
Σε τροχαίο, δυο παιδιά με μηχανάκι τραυματίσθηκαν. Το ένα μάλιστα πολύ βαρειά και είχε πέσει σε κώμα.
Ό Ιερέας τής ενορίας πού ανήκε το παίδι πήρε στο τηλέ¬φωνο τον Γέροντα Ευμένιο και τον παρακάλεσε νά προσευχηθεί γιά το παίδι πού κινδύνευε. Τότε του είπε ό Γέροντας: «καλά, μην ανησυχείς, θά προσευχηθώ».
Λόγω τής σοβαρότητας τής καταστάσεως το παιδί μετα¬φέρθηκε στην Αθήνα. Ό καθηγητής πού εξέτασε το παιδί, επειδή ήταν δύσκολη ή επέμβαση και υπήρχε περίπτωση νά πεθάνει τήν ώρα τής εγχείρισης, ζήτησε άπό τους γονείς νά υπογράψουν γιά νά προχωρήσει. "Ετσι και έγινε.
Το βράδυ όμως, παραμονή τής εγχείρησης, το παιδί παρου¬σίασε βελτίωση. Το πρωί λοιπόν, ό καθηγητής, διαπιστώνο¬ντας σημαντική βελτίωση, απεφάσισε να αναβάλει την εγχεί¬ρηση. Ή εγχείρηση αυτή δεν έγινε ποτέ, διότι το παιδί συνήλθε τελείως.
Κάποιος το ερώτησε αν είχε ιδεί κανένα όραμα. Τότε τους είπε: «είδα ένα γέροντα με άσπρα γένια νά βγάζει ένα σταυρό από το ιερό μιας εκκλησίας και νά με σταυρώνει».
Ό Ιερέας επήρε τον Γέροντα στο τηλέφωνο, του είπε γιά τήν αποκατάσταση τής υγείας του παιδιού και τον ευχαρίστησε θερμά. Αυτός όμως του είπε: «μην πεις τίποτα σε κανέναν, μόνο πάρε το παιδί και ελάτε νά ανάψετε ένα μικρό κερί στή Χάρη του Αγίου».
Έπέρασε καιρός και μία ημέρα ό Γέροντας είδε ένα αυτοκί¬νητο νά σταματά έξω άπό τή Μονή. Τότε ήταν καλά ό Γέρο¬ντας και δεν είχε πρόβλημα υγείας. Άπό τό αυτοκίνητο κατε¬βαίνει ένα παιδί, τό όποιο μόλις είδε τον Γέροντα είπε: «νά ό Γέροντας πού είδα ότι με εσταύρωνε».
Ό Γέροντας τό αρνήθηκε: «εγώ έχω πενήντα χρόνια νά πάω στην Αθήνα». Τό παιδί όμως του λέει: «δεν έβγαλες τον σταυρό άπό ένα ντουλαπάκι πού είναι μέσα στο Ιερό;».
Τότε αναγκάσθηκε νά πει ό Γέροντας, «σώπα παιδί μου, ήταν ό Προφήτης Ηλίας, μόνο έλα νά του ανάψεις ένα κεράκι».
(Ευμένιος .Ο Γέροντας της Κρήτης)
Στην κοινωνία κυριαρχεί, δυστυχώς, τό κακό καί σπανίζει ή αρετή. Ό αρχαίος προγονός μας, ό Θουκυδίδης, είχε διαγνώσει ότι «πολλά καί χαλεπά-γιγνόμενα μεν καί αεί έσόμενα, έως αν ή αύτη φύσις ανθρώπων ή» (Θουκιδ. Ιστορία Γ 82). Δηλαδή, αν θέλεις νά αλλάξεις τήν κοινωνία, θά πρέπει νά αλλάξεις τους ανθρώπους, νά τους κάνεις ενάρετους.
Καί μέ ποιόν τρόπο μπορεί κάποιος, νά γίνει ενάρετος Με τό νά διδαχθεί τήν αρετή, τό αγαθό.
Μά, θά ρωτήσει κανείς, ή αρετή είναι κάτι πού διδάσκεται; Ένα άπό τά έργα του Πλάτωνα, ό «Πρωταγόρας», γράφτηκε με μοναδικό στόχο νά αποδειχθεί, ότι ή αρετή είναι διδακτή. Ιδού, λοιπόν, γιατί τό μάθημα των θρησκευτικών είναι απαραίτητο συστατικό της Ελληνικής Παιδείας. Δέν είναι διδακτή μόνο ή γραμματική καί τά μαθηματικά. Διδακτή είναι καί ή αρετή. Αυτό μας παρέδωσαν οί αρχαίοι προγονοί μας. Γι' αυτό άλλωστε και τό άρθρο 16§5 του Ελληνικού Συντάγματος προβλέπει, ότι ή παιδεία έχει ώς σκοπό μεταξύ τών άλλων «τήν ανάπτυξη της εθνικής καί θρησκευτικής συνειδήσεως». Τό σχολείο δέν πρέπει νά διαμορφώνει απλώς γραμματισμένους ανθρώπους. Τό σχολείο πρέπει, νά διαμορφώνει ενάρετους πολίτες μέ ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Άλλα θά μπορούσε νά τεθεί τό ερώτημα: τί είναι αρετή, τί είναι αγαθό; Όπως γνωρίζουμε από τήν Ιστορία, ή Ελληνική κοινωνία πρίν άπό πολλούς αιώνες αποδέχθηκε τό Ιερό Ευαγγέλιο καί άρα αποδέχθηκε τήν ευαγγελική αλήθεια, ότι «ουδείς αγαθός ει μή είς ό Θεός» (Λουκ. ιη,19). Γιά τήν Ελληνική κοινωνία λοιπόν, αρετή είναι τό Πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. "Έτσι, ή διδασκαλία τών Αγίων Γραφών είναι μύηση στην αρετή, είναι πρόοδος της κοινωνίας.
Όμως, θά μπορούσε να προβληθεί ή ένσταση, ότι κάποιος "Ελληνας μαθητής, δεν ανήκει στην Όρθόδοξο Εκκλησία, καί γι' αυτό δέν θέλει νά διδάσκεται τά ορθόδοξα δόγματα, διότι δέν τά ασπάζεται. Σέ αυτή τήν πιθανή ένσταση θά αντιταχθεί, πώς «οί της Ελληνικής παιδεύσεως μετέχοντες» (πρβλ. Ισοκράτους, Πανηγυρικός 50) θά πρέπει νά έχουν αποδεχθεί εκ τών προτέρων τήν Ελληνική Παιδεία ώς έχει, χωρίς νά τους υποχρεώνει κανείς νά άλλαξοπιστήσουν, επειδή διδάσκονται τό Ευαγγέλιο της «ελευθερίας τών τέκνων τού Θεού» (Ρωμ.η΄21). Έξ άλλου τό γεγονός, γιά παράδειγμα, ότι κάποιος "Ελληνας είναι μουσουλμάνος, δέν υποχρεώνει βεβαίως, τήν Ελλάδα νά αλλάξει τή γαλανόλευκη Σημαία της, ή οποία, ώς γνωστόν, φέρει, γιά ιστορικοκοινωνικούς λόγους, τό σύμβολο του Σταυρού στό πανί της. Ούτε φυσικά, θά πάψουμε νά διδάσκουμε στό μάθημα της ιστορίας, ότι ό Μέγας Αλέξανδρος μιλούσε Ελληνικά, επειδή κάποιος μαθητής υποστηρίζει, εσφαλμένως, διαφορετική άποψη.
Πάντως, ήδη από ετών στην Ελληνική Εκπαίδευση είχαν νομοθετηθεί απαλλαγές από τά μαθήματα τών θρησκευτικών καί της γυμναστικής. Γιά νά απαλλαγεί κάποιος άπό τή γυμναστική, χρειαζόταν Ιατρική γνωμάτευση. Γιά νά απαλλαγεί άπό τά θρησκευτικά, ήταν αρκετό νά δηλώσει, ότι δεν είναι Όρθόδοξος Χριστιανός. Πρίν άπό λίγο καιρό τό Ελληνικό Κράτος, κατόπιν αποφάσεως του «Συνηγόρου του Πολίτη», διευκόλυνε τους μαθητές, ώστε νά απαλλάσσονται από τά θρησκευτικά, χωρίς πλέον νά χρειάζεται νά δηλώσουν ότι δέν είναι Όρθόδοξοι Χριστιανοί. Δηλαδή, γράφεις σέ ένα χαρτί ότι δεν επιθυμείς νά διδαχθείς θρησκευτικά καί απαλλάσσεσαι. Διότι, λέει τό Ελληνικό Κράτος, δέν πρέπει νά δηλώσει ό απαλλασσόμενος μαθητής ότι δεν είναι Όρθόδοξος Χριστιανός, γιατί μέ μιά τέτοια δήλωση - ότι δέν είναι Όρθόδοξος Χριστιανός - θά παραβιαζόταν τό απόρρητο τών θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Καί ρωτάει κάποιος καλοπροαίρετα: γιά τό μάθημα της γυμναστικής δέν παραβιάζονται τό προσωπικά δεδομένα τοϋ απαλλασσομένου μαθητή, όταν υποχρεώνεται νά φέρει Ιατρική γνωμάτευση γιά τό πρόβλημα της υγείας του; Αλλά πού μας οδηγεί αυτή ή λογική; Δυστυχώς, θά μπορώ νά απαλλάσσομαι άπό βασικά μαθήματα της Ελληνικής Εκπαίδευσης, χωρίς κάποιο λόγο, επειδή έτσι θέλω, αφού τό Κράτος δέν θά απαιτεί κάποιο συγκεκριμένο λόγο γιά νά μέ απαλλάξει.
Θά θελήσουν οί μαθητές νά διδάσκονται τό μάθημα τών Θρησκευτικών ή θά ακολουθήσουν τήν επικρατούσα τακτική τής «ήσσονος προσπάθειας»; Οί γονείς έχουν πειστεί οί ίδιοι, ώστε νά πείσουν καί τά παιδιά τους, γιά τό πόσο ωφέλιμος είναι ό Θείος Λόγος στήν ολοκλήρωση τής προσωπικότητας; Ή τακτική πού θά ακολουθήσουν οί μαθητές καί οί γονείς τους θά αποδείξει στά πράγματα, αν όντως ή Ελληνική κοινωνία έγινε άσεβης καί απομακρύνει τόν Θεό λέγοντας: «απόστα άπ' εμού, οδούς σου ειδέναι ου βούλομαι» (Ίώβ κα',14). Πάντως, ας μήν ξεχάσουμε ποτέ μικροί καί μεγάλοι, επίσημοι καί ιδιώτες, τήν εμπειρική διάγνωση του Προφήτου καί Βασιλέως Δαβίδ ότι «οί μακρύνοντες εαυτούς από σου απολούνται» (Ψαλμ. ΟΒ΄,2Ί). Δηλαδή, μακριά άπό τό Θεό υπάρχει καταστροφή. Ας θυμόμαστε πάντα πώς «μακάριος ό λαός ου κύριος ό θεός αυτού» (Ψαλμ-ΡΜΓ,15). Δηλαδή, είναι ευλογημένος ό λαός πού σέβεται τό Θεό.
( ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ -
ΠΕΡ Ι ΤΗΣ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΥ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ)
* * *
Μαρτυρία του Χ.Σ.
Άπό τήν Ξάνθη είχε έλθει ένα ζευγάρι μαζί με τό κωφά¬λαλο παιδί τους δεκατεσσάρων χρονών. Απογοητευμένοι άπό τους ιατρούς πού δεν μπορούσαν νά βοηθήσουν τό παιδί τους και έχοντας ακούσει γιά τον Γέροντα Ευμένιο , τον επισκέφθηκαν.
«Γέροντα, σε παρακαλούμε βοήθησε τό παιδί μας», λέει ή πονεμένη μητέρα τελειώνοντας τή διήγηση της.
Τότε εκείνος τους λέει: «Ελάτε στην εκκλησία νά σταυ¬ρώσω τό παίδι». Πράγματι σταυρώνει τό παίδι καί αφού του διάβασε και μία ευχή τής είπε: «Δεν έχει τίποτα τό παιδί σας. Νά πάτε στην ευχή τοΰ Θεού».
Καθώς έφευγαν και είχαν φθάσει στην εξώπορτα τής Μονής, τό παίδι γυρίζει και φωνάζει τον Γέροντα πού τους έβλεπε: «Γέροντα, Γέροντα». Ή συγκίνηση άλλα και ή χαρά πού ακολούθησε ήταν πολύ μεγάλη, απερίγραπτη.
Μετά άπό πέντε ήμερες παίρνει τηλέφωνο τον Γέροντα ή μητέρα του παιδιού και γεμάτη ευγνωμοσύνη του λέει: «Σε ευχαριστώ και σε ευγνωμονώ. Τό παιδί μου δεν βάζει τή γλώσσα του μέσα». Εννοούσε ότι συνεχώς μιλούσε τό παιδί της, διότι είχε θεραπευθεί.
Συνήθεια υπήρχε στους χριστιανούς νά αναζητούν άγιους πνευματικούς νά πουν τά κρίματά τους, νά πάρουν τήν άφεση των αμαρτιών και νά δεχθούν μέ ταπείνωσι τίς σοφές συμβουλές τους. Αυτό τό φαινό¬μενο δέν έπαυσε νά υπάρχει καί σήμερα. Πολλοί άνθρω¬ποι επισκέπτονται τό "Αγιον "Ορος γιά νά βρουν έναν άγιο καί φωτισμένο πνευματικό, νά εναποθέσουν στά δικά του πόδια τίς αμαρτίες τους και μέσα στό Μυστή¬ριο τής Ιεράς εξομολογήσεως νά λάβουν τήν άφεση τών αμαρτιών.
"Ενας χριστιανός κάποτε πήγε να εξομολογηθεί σ' έναν άγιο τής Εκκλησίας μας, τόν άββά Σισώη.
—Γέροντα, τοΰ λέει, έπεσα στην αμαρτία. Τι πρέπει νά κάνω τώρα;
—"Επεσες; ρώτησε ό γέροντας μέ μιά χαρακτηριστική απλότητα καί καλωσύνη. Και τί κάθεσαι πεσμένος; Σήκω καί περπατά στον δρόμο τής μετανοίας.
-Σηκώθηκα, γέροντα, άλλα καί πάλι ξανάπεσα.
—Και λοιπόν; Τί σέ εμποδίζει καί πάλι νά σηκωθής; ξαναρώτησε ό γέροντας. "Ολοι οί άνθρωποι πέφτουμε. Και όλοι μας προσπαθούμε νά σηκωθούμε.
-Καί μέχρι πότε θά κάνω τό ίδιο πράγμα;
-Μέχρις ότου σέ βρή ό Κύριος μας νά πέφτεις καί νά σηκώνεσαι. Μόνον μή αποκάμης μετά από κάθε πτώσι. Αμέσως μετά άπό κάθε πτώσι προσπάθησε νά σηκω¬θείς.
Τό πρόβλημα τών καθημερινών πτώσεων βασανί¬ζει πάντα πολλούς ανθρώπους πού έχουν μιά αγωνία γιά τήν σωτηρία τής ψυχής τους. Πόσο όμως ελπιδο¬φόρα είναι τά λόγια του αββά Σισώη γιά όλους μας!
* * *
Κάποτε, ένα μικρό ιστιοφόρο μετέφερε στην Α¬δριατική τόν Καίσαρα. Τρικυμία όμως απειλούσε τό πλεούμενο. Ό πλοίαρχος άρχισε νά ανησυχεί. —Μή φοβάσαι, τόν Καίσαρα μεταφέρεις, είπε ό υψη¬λός επισκέπτης.
Τά ίδια λόγια επαναλαμβάνει κι ό δικός μας βασι¬λιάς, ό Ι.Χριστός, όσες φορές τό καράβι τής ζωής μας κινδυνεύει. Ή παρουσία του Ι. Χρίστου παρέχει πάντα τήν βεβαιότητα τής σωτηρίας μας. Πάντα θ' ακούμε τήν φωνή του. «Θαρσείτε, εγώ ειμί».
Κάπου στη Ρωσία , δεκαετίες πρίν, στα δύσκολα χρόνια της αντιχριστιανικής ειδωλολατρείας ,είχαν σχεδιάσει από καιρό νά κάνουν αντιπερισπασμό στη νυχτερινή α¬κολουθία της Αναστάσεως.
Όλόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα ήταν αναρτημένα πλακάτ σ' όλα τά κεντρικά καί πολυσύχναστα σημεία της πόλης:
«Όρθρος της Κομσομόλ!
Ακριβώς στις 12 τά μεσάνυχτα!
Ελάτε νά δείτε τη νέα κωμωδία
Του Αντώνη Ίζιουμωφ»
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΕ ΦΡΑΚΟ
Στον κεντρικό ρόλο
ό ηθοποιός τοΰ θεάτρου Μόσχας
Αλέξανδρος Ροστόβτσεφ.
Χείμαρρος εύφυολογίας!
Τρελλό γέλιο!
Τό βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, ή δη¬μοτική μπάντα πέρασε άπ' όλους τους δρό¬μους της πόλης, καλώντας τό λαό στην πα¬ράσταση. Μπροστά από τους οργανοπαίχτες πήγαινε ένας σωματώδης νεαρός μέ ιερατική αμφίεση καί καλυμμαύχι. Κρατούσε ενα πλακάτ σάν λάβαρο, όπου ήταν ζωγραφισμέ¬νος ό Χριστός με φράκο καί ψηλό καπέλλο! Στά πλάγια βάδιζαν κομσομόλοι μέ α¬ναμμένες δάδες. "Ολη ή πόλη είχε σηκωθεί στό πόδι.
Πλήθος άρχισε νά καταφθάνει στό θέατρο. Πάνω από τήν κεντρική είσοδό του έγραφε μέ κόκκινα φωτεινά γράμματα:
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΕ ΦΡΑΚΟ
Στή μεγάλη αίθουσα τά μεγάφωνα μετέδι¬δαν ραδιοφωνική ομιλία από τό σταθμό της Μόσχας μέ θέμα: «Ό αισχρός ρόλος του χρι¬στιανισμού στην Ιστορία των λαών».
"Οταν σταμάτησαν τά μεγάφωνα, ή χορω¬δία των κομσομόλων, μέ συνοδεία ακορντεόν, άρχισε νά τραγουδάει:
Μέ την προσευχή δέ βλέπω προκοπή.
Σβησμένο είναι τό κερί μου.
Δέ θέλω, όχι, τόν προφήτη Ηλία!
Δώστε μου τό φως του Λένιν!...
Τό πλήθος ξέσπασε σε αλαλαγμούς, βρι¬σιές καί χαχανητά. "Εβαλαν τά χέρια στους γοφούς, έτριξαν τά δόντια, βρυχήθηκαν:
— Κι άλλο, παιδιά! Πιό άγρια! Βαράτε!...
... Τρεις γριές ψωμολυσσιάρες
Δυό σαρακιασμένοι γέροι
"Αδειο, άδειο τό εκκλησάκι
Δέν μαζεύει πια πεντάρα!...
— Πιό δυνατά! Δώστε του! Πιό ζωντανά!
... "Αχ, αύγουλάκι μου
δέν έχεις τσουγκριστεί
— Μέ πόσες θεϊκές κουταμάρες έχουμε ποτιστεί!...
— Πιό-δυ-να-τά! Καί-πιό-σκλη-ρά!
Πλησίαζαν μεσάνυχτα.
Άπό τη μικρή έκκλησούλα, πού ήταν κο¬ντά στό θέατρο, βγήκαν οι πιστοί γιά τήν τε¬λετή της Αναστάσεως. Σκοτάδι.
Οι άνθρω¬ποι δέν ξεχωρίζουν, μονάχα οι φλογίτσες των κεριών, πού τρεμόπαιζαν καί προχωρούσαν άργά-άργά.
«Τήν άνάστασίν σου, Χριστέ Σωτήρ, άγγελοι υμνούσιν εν ούρανοίς...»
Σάν είδαν τή λιτανεία οι κομσομόλοι, ξελαρυγγιάστηκαν στά γιουχαίσματα καί τά σφυρίγματα. Τό 'στησαν πάλι στό τραγούδι:
"Ε, συ, μηλαράκι μου, κυλίσου Ό δρόμος είναι γλιστερός Παράσυρε όλους τους αγίους, Πάσχα των κομσομόλων.
Ή μεγάλη αίθουσα του θεάτρου ήταν γε¬μάτη κόσμο.
Ή παράσταση άρχισε...
Πράξη πρώτη:
Πάνω στή σκηνή είχαν αναπαραστήσει τό ίερό ενός ναού. Στην υποτιθέμενη αγία τρά¬πεζα βρίσκονταν μπουκάλια μέ κρασί καί με¬ζέδες. Όλόγυρα, σέ ψηλά καθίσματα — αυτά πού έχουν στά μπαρ — ήταν καθισμένοι οί ηθοποιοί, ντυμένοι μέ Ιερατικά άμφια. Τσούγκριζαν καί έπιναν με άγια ποτήρια. Κάποιος άλλος, με διακονικό στιχάρι, έπαιζε φυσαρ¬μόνικα. Στό πάτωμα κάθονταν σταυροπόδι μερικές τάχα καλόγριες κι έπαιζαν χαρτιά.
Οι θεατές έσκαγαν στά γέλια.
Κάποιος ζαλίστηκε. Τήν ώρα πού τον έ¬βγαζαν από τήν αίθουσα, βρυχιόταν σάν θη¬ρίο, γελώντας άγρια καί κουνώντας τό κεφά¬λι, μά έχοντας τό βλέμμα πάντα καρφωμένο στή σκηνή. Οι παράξενοι μορφασμοί του χλω¬μού προσώπου του προκάλεσαν περισσότερο
γέλιο...
Στό διάλειμμα οι υπεύθυνοι της παραστά¬σεως έλεγαν:
— "Οσα είδατε είναι μόνο τά λουλούδια. Οι καρποί θά 'ρθουν σέ λίγο! Περιμένετε... Στή δεύτερη πράξη θά βγει ο Ροστόβτσεφ, καί τό¬τε πραγματικά θά τρελλαθείτε!...
Πράξη δεύτερη:
Ό διάσημος ηθοποιός παρουσιάστηκε στή σκηνή κάτω από θύελλα ζητωκραυγών καί χειροκροτημάτων. Φορούσε μακρύ, λευκό χι¬τώνα καί στά χέρια του κρατούσε χρυσό Ευ¬αγγέλιο. Παρίστανε τό Χριστό.
Σύμφωνα μέ τό έργο, έπρεπε νά διαβάσει δυό στίχους — μόνο δυό στίχους — από τους Μακαρισμούς.
Πλησίασε αργά, μέ ιεροπρέπεια, σ' ενα α¬ναλόγιο καί ακούμπησε τό Ευαγγέλιο. Μέ τη βαθειά, κυματιστή φωνή του αναφώνησε:
— Πρόσχωμεν!
Στην α'ιθουσα ξαφνικά βασίλεψε απόλυτη σιωπή.
Ό Ροστόβστεφ άνοιξε τό ιερό βιβλίο καί άρχισε νά διαβάζει:
— Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν ή βασιλεία των ουρανών.
-Μακάριοι οι πενθούντες,ότι αύτοι παρακληθήσονται...
Στό σημείο αυτό έπρεπε νά σταματήσει. Έδώ ακριβώς θ' απάγγελλε έναν φοβερό χλευαστικό, βλάσφημο μονόλογο, πού θά τε¬λείωνε μέ τή φράση: "Φέρτε μου τό φράκο καί τό καπέλλο!"
Δέν έγινε όμως αυτό!
Ό ηθοποιός απροσδόκητα σωπαίνει. Καί ή σιωπή του κρατάει τόσο πολύ, πού από τά παρασκήνια αρχίζουν ν' ανησυχούν. Του υπα¬γορεύουν τά λόγια πού έπρεπε νά πει, του κά¬νουν απεγνωσμένα
νοήματα... αυτός όμως στέκεται σάν μαρμαρωμένος. Δέν ακούει, δέν βλέπει, δέν καταλαβαίνει τίποτα.
Τέλος, σέ μιά στιγμή, συνταράζεται ολό¬κληρος. Μέ τρομαγμένο βλέμμα κοιτάζει τό ανοιχτό Ευαγγέλιο. Τά χέρια του τραβάνε σπασμωδικά τό χιτώνα. Τό πρόσωπο του αλλοιώνεται. Στυλώνει τά μάτια στό βιβλίο καί αρχίζει πρώτα νά ψιθυρίζει κι έπειτα νά διαβάζει όλο καί πιό δυνατά:
— Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται. Μα¬κάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται... Είναι απίστευτο:
Στό θέατρο, πού πριν άπό λίγο τό δονούσαν ο! βλαστήμιες καί οι εμπαιγ¬μοί, επικρατεί τώρα νεκρική σιγή. Καί μέσα σ' αυτή τή σιγή κυκλοφορούν σαν τίς πασχα¬λινές λαμπάδες ολόγυρα στην εκκλησία, τα λόγια του Ι.Χρίστου:
— Ύμείς έστε τό φώς του κόσμου... αγα¬πάτε τους εχθρούς υμών... προσεύχεσθε υπερ τών επηρεαζόντων υμάς καί διωκόντων υ¬μάς...
Ό Ροστόβτσεφ διάβασε αργά καί καθαρά ολόκληρο τό πέμπτο κεφάλαιο του κατά Ματ¬θαίον ευαγγελίου, καί κανένας δέν κουνήθη¬κε, κανένας δέν διαμαρτυρήθηκε. Μήπως ή ιερόσυλη μεταμόρφωση του ήθοποιού είχε αποκαταστήσει μπροστά στά μάτια τους — όπως, άλλωστε, καί στου ίδιου τά μάτια — τή γκρεμισμένη εικόνα του ζωντανού Κυρίου;...
Στά παρασκήνια ακούγονταν δυνατοί ψι¬θυρισμοί καί νευρικοί βηματισμοί. Δέν είναι δυνατόν! Θ' αστειεύεται ό Ροστόβτσεφ! Κά¬ποιο κόλπο σκαρώνει! Νά, τώρα, Οπου νά 'ναι, μ' ενα χτύπημα στά γόνατα, μέ δυό του λέξεις, θά ξεσηκώσει τό κοινό! Θά τους κάνει νά χτυπιούνται!...
Μά στή σκηνή έγινε κάτι ακόμα πιό α¬προσδόκητο, πού έκανε αργότερα ολόκληρη τή χώρα νά τό συζητάει: Ό Ροστόβτσεφ σχη¬μάτισε μ' ευλαβική επιδεικτικότητα πάνω στό σώμα του τό σημείο του σταυρού, καί είπε:
— Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη
βασιλεία σου!...
Κάτι ακόμα πήγε νά πεί, αλλά τή στιγμή εκείνη κατέβασαν τήν αυλαία.
Μετά άπό λίγα λεπτά, μιά νευρική φωνή ανακοίνωσε άπό τά μεγάφωνα:
— Λόγω ξαφνικής ασθένειας του συντρόφου Ροστόβτσεφ, ή σημερινή θεατρική παράσταση ματαιώνεται!
(Το οδοιπορικό Ραβδί εκδ.Ι.Μονή Παρακλήτου –Ωρωπός )
*
* *
-Όποιος ξεχνάει το παρελθόν
είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει !-
Η τραγωδία του 1922 δεν ήταν κεραυνός έν αιθρία, αλλά καταστάλαγμα μιας εξέλιξης πού ξεκίνησε με τήν ανατολή του 20οΰ αίώνα.
Οί νίκες τών Ελλήνων στους βαλκανικούς πολέμους 1912-13 έθεσαν σέ δεύτερη μοίρα τό διωγμό των 'Ελλήνων από τους Τούρκους τό 1914. ΟΙ "Ελληνες τής Μ. Ασίας κουβαλούσαν μιά μεγάλη ιστορία, μέ αφετηρία τή γέν¬νηση τής Φιλοσοφίας καί όλων τών επιστημών στή γή τής Ιωνίας. Στή διάδοση του Ευαγγελίου γίνεται ή εστία κάθε κίνησης καί λίγο αργότερα κορυφώνεται ή θεολο¬γική αναζήτηση στά αγιασμένα μέρη τής Καππαδοκίας. Ό 4ος αιώνας, μ.Χ., ό «Χρυσός αιώνας» της Έκκλησίας έχει σημείο αναφοράς αυτό τό γεωγραφικό χώρο.
Υστερα έρχονται οι δυσκολίες τής Όθωμανικής κατάκτησης, αλλά οι Ελληνες, ευφυείς καί δραστήριοι, εξελίσσονται σέ αφεντικά τών πρώην κατακτητών τους. Απαράδεκτο αυτό γιά τους Νεότουρκους καί τους Ευρωπαίους στρα¬τιωτικούς συμβούλους τους. Πλάι τους οί Παπικοί, πού επιδιώκουν συρρίκνωση τής Όρθοδοξίας. Κατά τήν επίδικη περίοδο οί ποικίλοι μισιονάριοι οργιάζουν στην περιοχή τής Σμύρνης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ό Πόντος, μιά απομονωμένη περιοχή πού κράτησε γιά αιώνες τήν Όρθοδοξία καί τήν ελληνικότητα της. Τό 1915 ήταν μιά χρονιά ορόσημο γιά τόν Ποντιακό Ελληνισμό. Τότε, ενώ όλα τα ευρωπαϊκά κράτη είχαν εμπλακεί στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οί Τούρκοι εκπόνησαν ένα σχέδιο εξόντωσης τών χριστιανικών πληθυσμών. Εκείνο τόν Ιούνιο έγινε ή εξορία καί η σφαγή τών Αρμενίων, ενώ αρχίζουν οι βιοπραγίες εναντίον του ποντιακού στοιχείου.
Τό σχέδιο του Δεκεμβρίου του 1916 προέβλεπε: «"Αμεση εξόντωση τών ανδρών τών πόλεων από 16-60 ετών καί γενική εξορία όλων τών υπολοίπων στά ενδότερα μέ στόχο τόν αφανισμό τους». Πρώτο θύμα ή ξακουστή Σαμψούντα καί ακολούθησαν πόλεις καί χωριά ώστε νά γίνεται λόγος γιά 200.000 - 350.000 μάρτυρες από τό 1914 ως τό 1922, όταν άρχισε ή φυγή.
Τόν Αύγουστο του 1922 έγινε μιά τραγωδία, όμοια τής όποιας δέν υπήρξε ποτέ στην Ιστορία του Ελληνισμού. Δέν ανήκει σέ μας ό καταλογισμός ευθυνών. Διαπιστώνουμε, ωστόσο, ότι ή σφαγή κι ή καταστροφή ήταν προγραμματισμένη καί όλα έγιναν βάσει σχεδί¬ου, πού όσοι Ελληνες Όρθόδοξοι δέν τό γνώριζαν τό διαισθάνονταν, γι' αυτό είχαν συνέχεια μπροστά τους τήν εικόνα καί τό καντήλι καί έφεραν πάνω στό σώμα τους τά χρυσαφικά τους.,.'Έτοιμοι σάν στρατιώτες γιά τή μετακίνηση.
Όμως εκείνο τόν Αύγουστο ή θάλασ¬σα βάφτηκε κόκκινη από τό αίμα τών μαρτύρων, υπό τά βλέμματα τών Συμμάχων. Γνώριζαν οί δήμιοι τό ρόλο των Ίεραρχών κι ήλπιζαν πώς πατάσσοντας τόν ποιμένα θά διασκορπιστεί τό ποίμνιο. Ό Μητροπολί¬της Σμύρνης Χρυσόστομος αρνείται τήν πρόταση του Παπικού Αρχιεπισκόπου νά φυγαδευτεί. «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου, είπε, άλλα καί χρέος του καλού ποιμένα νά παραμένει μέ τό ποίμνιο του»."Ετσι περνάει στό χώρο τών μαρτύρων καί τών αγίων. Κακοπαθεί καί ακρωτηριάζεται, λοιδωρείται καί ατιμάζεται, αλλά αυτά αφορούν τή σάρκα• ή ψυχή του μένει αλώβητη κι εκείνος ανεβαίνει πολύ ψηλά στη σκέψη, στην καρδιά καί στην ιστορία. Κοντά του ό Γρηγόριος Κυδωνιών, πού θάφτηκε ζωντανός, ό Μοσχονησίων Αμβρόσιος πού πεταλώθηκε, όμοιοπαθείς ό Ικονίου Προκόπιος καί ό Ζήλων Ευθύμιος. Ή Εκκλησία, εκτιμώντας τό Όρθόδοξο φρόνημα, τό ήθος καί τήν ποιμαντική τους υπευθυνότητα, πού έφτασε ώς τή θυσία, τους κατέταξε μεταξύ τών αγίων Της καί τους τιμά τήν Κυριακή πρό της Ύψώσεως τοϋ Τιμίου Σταύρου.
Δέν ήταν μόνον οί σεπτοί Ιεράρχες• ήταν καί πολ¬λοί του λοιπού ίερού κλήρου καί κοντά τους ό λαός του Θεού. 24.000 αξιωματικοί καί οπλίτες νεκροί καί 18.000 αυτοί πού αγνοούνται. 48.000 οί τραυματίες του στρατού. 50.000 τά θύματα άπό τόν άμαχο πληθυσμό. Οί υλικές ζημιές ανυπολόγιστες. Δέ θά σταματήσει ποτέ ή Ιστορία νά περιγράφει, ούτε ή Λογοτεχνία νά θαυμάζει, ούτε ή ζωγραφική νά αποτυπώνει τήν τραγω¬δία. Φεύγοντας οί "Ελληνες άπό τά Ματωμένα Χώματα πήραν μαζί τους μονάχα ό,τι μπορούσαν νά σηκώσουν κι αυτά ήταν τά ιερά και τά όσια τής Όρθοδοξίας.
Σε ενάμισυ εκατομμύριο υπολογίζονται οι ξεριζω¬μένοι της μικρασιατικής γης πού αναζήτησαν κατα¬φύγιο στή μητροπολιτική Ελλάδα. Ή απορρόφηση των προσφύγων στους κόλπους τής ελληνικής κοινωνίας συνιστά εποποιία. Δεν έγιναν παντού δεκτοί μέ ανοικτές αγκαλιές. Και ό,τι κέρδισαν τό κατέκτησαν μέ τήν άξια τους, μέ τήν εργατικότητα τους, μέ τήν απίστευτη εφευ¬ρετικότητα τους.
Στοιβάχτηκαν σέ δωμάτια-σπιρτοκούτια κι έκαναν σαλόνι τό πεζοδρόμιο και φωτιστικά τ' ουρανού τ' αστέ¬ρια. Καφάσια γίνανε καθίσματα καί μπαξέδες τά κον¬σερβοκούτια, γιά βασιλικούς, τριαντάφυλλα, γαρύφαλ¬λα καί κρίνα. Ρίξανε άσβεστη καί μοσχοβόλησαν οί γειτονιές.
Οι Μικρασιάτισσες κέντησαν κουρτίνες καί τραπεζομάντι¬λα καί πολύ γρήγορα δίδαξαν καί άλλες πλεχτική, κέντημα, μαγειρική, ζαχαροπλαστική. Κι οι άνδρες τους πρωτοπόροι. Νέες καλλιέργειες εισήχθησαν καί εφαρμόσθηκαν νέες τεχνι¬κές. Αναπτύχθηκαν νέοι κλάδοι, όπως ή μεταξουργία, ή κεραμεική, ή χαλκουργία, ή ταπητουργία, ή αργυροχοΐα, ή βυρσοδεψία. Τούτοι οί ήρωες σάν γύριζαν άπό τή σκληρή δουλειά εύρισκαν τό ζεστό τους φαγητό καί τό χαμόγελο τής συζύγου. Κι ας έκλαιγε εκείνη μόνη της όλο τό πρωί άπό τήν ανάμνηση τής αλησμόνητης πατρίδας καί μπροστά στά πολλά της προβλήματα. Είχε νά αναθρέψει καί παιδιά. Καί δώσανε καλή ανατροφή οί Μικρασιάτισσες σέ παιδιά κι εγγόνια.
Καί καμαρώνουμε σήμερα τους απογόνους, μέ σπουδές ή μέ επαγγελματική αποκατάσταση καί πάντως τίμιους καί υγιή μέλη τής κοινωνίας.
Σήμερα, 86 χρόνια μετά τήν τραγωδία, οί περιοχές τής Μ. Ασίας μιλούν ελληνικά, τά μνημεία διαλαλούν τήν ελληνικότητα τους, οί βυζαντινές Εκκλησιές, μέ κακοποιημένες από ήμιάγριους τις τοιχογραφίες τους, διακηρύσσουν τήν Όρθοδοξία. Κλείσανε μέ τις λόγχες τά στόματα, μά δέ φιμώνεται ή ιστορία. Στην κεντρική Τουρκία, κυρίως στην Καππαδοκία, είναι έντονη άλλα καί σιωπηλή ή παρουσία τοϋ Ελληνισμού και της Όρθοδοξίας. Ακόμη καί οί Τούρκοι ξεναγοί αναγκάζονται νά αναφερθούν στην ιστορία. Στό Όργκούττ, τό γνωστό Προκόπι, επισημάνθηκε τελευταία υπόγειο κρυφό σχο¬λειό. Καί οί Δήμαρχοι καλούν τόν Οικουμενικό Πατριάρχη νά λειτουργήσει στους Ναούς πού άφησαν οί "Ελληνες καί κακοποίησαν οί Οθωμανοί.
(Ομιλία που εκφωνήθηκε από τον Σεβ.Μητροπολίτη Νικαίας κ.Αλέξιο τη 7η Σεπτεμβρίου 2008 στον Ι.Ναό Αγ.Νικολάου Νικαίας)
* * *
Ό Ταλλεϋράνδος, ό ξακουστός Γάλλος πολιτικός, φοβόταν τόν θάνατο, γι' αυτό στους συνομιλητές του καί στους συνεργάτας του δέν επέτρεπε νά χρησιμοποι¬ούν τήν λέξι θάνατος. Κι όχι μόνον αυτό. Απαγόρευε στους δικούς του νά τόν πληροφορούν γιά τόν θάνατο φιλικών και συγγενικών του προσώπων. Γιά τόν δικό του θάνατο ποτέ δέν ήθελε νά σκεφθή. Κάποτε όμως αρ¬ρώστησε βαριά καί υποσχόταν από ένα εκατομμύριο φράγκα σέ κάθε γιατρό πού θά παρέτεινε, έστω καί ένα μήνα, τήν ζωή του. Δυστυχώς, όμως, καί ό Ταλλεϋράν¬δος πέθανε όπως καί τόσοι άλλοι θνητοί.
Πόσοι άνθρωποι και σήμερα, νικημένοι από τόν φόβο του θανάτου, παίζουν τό παιχνίδι της στρουθοκα¬μήλου, πού όταν τήν κυνηγούνε οί κυνηγοί, αυτή βυθί¬ζει τό κεφάλι της στην άμμο, νομίζοντας πώς έτσι ξεφεύγει τόν κίνδυνο. Αυτά, όμως, μπορούν νά συμβαί¬νουν σέ ανθρώπους πού δέν πιστεύουν στον Θεό, πού δέν κρατούν στά χέρια τους ευαγγέλιο καί δέν πιστεύουν στην αιωνιότητα.
Ό χριστιανός δέν φοβάται τόν θάνατο. Γιατί ό θάνατος δέν είναι ό αφανισμός του αν¬θρώπου, άλλα ή γενέθλιος ήμερα πού οδηγεί τόν άνθρωπο άπό τήν παρούσα ζωή στην αιώνια. Ό χρι¬στιανός δέν φοβάται τόν θάνατο, γιατί πιστεύει στον νικητή του θανάτου, τόν Κύριόν μας Ιησού Χριστό.
-